Με αφορμή το πρόσφατο κλείδωμα του blog nonews-NEWS, αλλά και του troktiko πριν από λίγες ημέρες, το ιστορικό της εξαφάνισης κάποιων blogs υπό πίεση, καθώς και κάποιες καταγγελίες περιεχομένου που στρέφονται εναντίον συγκεκριμένων blogs, γίνεται εμφανής μια κινητικότητα γύρω από το χώρο της λεγόμενης "μπλογκόσφαιρας".

Χωρίς να εξετάζουμε την ακρίβεια των συγκεκριμένων γεγονότων προχωράμε στην ουσία, καθώς πέρα από όποιες συγκυριακές ενέργειες ή άλλες σκοπιμότητες ο χώρος των blogs βρίσκεται υπό διαρκή ζύμωση και μετάλλαξη.

Αυτό που ο έλληνας - κυρίως - πολίτης δείχνει να χρειάζεται με τρόπο άμεσο, επείγοντα και συνεχή είναι ένα ΒΗΜΑ. Ένα βήμα όπου θα μπορεί να αντιδρά, να καταγγέλει, να σχολιάζει, να αναλύει τα τεκταινόμενα στο δημόσιο βίο, τουλάχιστον όσα τον αφορούν. Ζώντας σε μια διαρκή καταστρατήγηση των δικαιωμάτων του, ο έλληνας - ιστορικά ενεργός πολιτικά και με άποψη - βρίσκεται σε αδιέξοδο. Μπορεί να ψηφίζει κάθε 4 χρόνια, όμως στο ενδιάμεσο διάστημα συμβαίνουν χιλιάδες πράγματα που τον αφορούν, θα ήθελε να τα κρίνει και ενδεχομένως να τα αλλάξει, όμως δεν έχει πρόσβαση σε κανένα μηχανισμό καταγραφής απόψεων, επεξεργασίας της κοινής γνώμης και διαφοροποίησης κατά συνέπεια της κυβερνητικής πολιτικής.

Το ρόλο αυτό επιχειρούν να παίξουν οι δημοσκοπήσεις, ωστόσο το μαζικό, μαθηματικό και απρόσωπο λειτουργικό μοντέλο που εισάγουν τις καθιστά ελάχιστα δημοφιλείς και ακόμη λιγότερο αποτελεσματικές, αφού οδηγούν σε απλές διορθωτικές κινήσεις επικοινωνιακού τύπου.

Η εμφάνιση των blogs

Η εμφάνιση των blogs έδωσε τη δυνατότητα στον καθένα να έχει οντότητα και παρουσία σε ένα δημόσιο χώρο, όπως το Διαδίκτυο. Παρόλο που ο αρχικός τους σκοπός δεν ήταν καθόλου η λειτουργία ως δημόσιας αγοράς, γρήγορα τα blogs εξελίχθηκαν και κατέληξαν στο να γίνουν ένα ΒΗΜΑ. Να δώσουν δηλαδή διέξοδο στους πολίτες που ήθελαν να συμμετέχουν ενεργά, να συζητούν και να προτείνουν, χωρίς όμως να υπάρχει τρόπος να το κάνουν αυτό.

Έτσι τα blogs μετεξελίχθηκαν σε Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, με όλες τις ενδογενείς αδυναμίες και τις αναπόφευκτες παιδικές ασθένειες ενός νέου μέσου. Τείνουν δε πλέον να αποκτήσουν δυσανάλογα μεγάλη ισχύ και ενδεχομένως να θεσμοποιηθούν, κάτι που ίσως σημάνει την αρχή τους τέλους τους.

Ευρισκόμενα σήμερα στη δεύτερη φάση της εξέλιξής τους αυτής, τα ελληνικά blogs περνούν ένα μεσοδιάστημα μεταξύ της εμφάνισής τους και είτε της εξαφάνισής τους, σαν τους δεινόσαυρους, είτε της αμετάκλητης εξέλιξής τους. Η δεύτερη φάση βλέπει τα ελληνικά blogs να υιοθετούν πρακτικές των παραδοσιακών ΜΜΕ, τους bloggers να δημοσιογραφούν - αρνούμενοι κατηγορηματικά οτι το κάνουν ωστόσο - και την πολιτική ζωή να επηρεάζεται πλέον και από αυτό το ΜΜΕ.

Η έλλειψη κανόνων δεοντολογίας στο χώρο των blogs οδήγησε σε παρεκτροπές και bras de fer. Μυστικές συμφωνίες κλείστηκαν, εξαφορές συνειδήσεων επιτεύχθηκαν, μοίρασμα συμφερόντων έγινε - και γίνεται - και τα blogs κατέηξαν να παίζουν το γνωστό παιχνίδι. Με εξαίρεση κάποιες λίγες αυθεντικές φωνές, η μπλογκοενημέρωση συγκεκριμενοποιήθηκε, στα πρότυπα του παραδοσιακού Τύπου, δηλαδή με δεδομένο αριθμό παικτών, συγκεκριμένες προτιμήσεις από αυτούς και μοιρασιά της τράπουλας μεταξύ γνωστών παικτών. Όσοι δεν ανήκουν στον κύκλο των "γνωστών" βρίσκεται απομονωμένος και συνεχίζει μόνος του. Η αγέλη όμως προχωρά ενωμένη.

Η έλλειψη αφενός γνωστικού και επαγγελματικού υπόβαθρου από τη μεριά των bloggers, αφετέρου στοιχειώδους δημοκρατικής ευαισθησίας - είτε της κυβέρνησης και των πολιτικών κομμάτων, είτε των πολιτών - οδήγησε τη μπλογκοενημέρωση σε ένα στάδιο κορεσμού στα όρια της παρακμής. Παρόλα αυτά, η ανάγκη που εξυπηρετούσε, αυτή της παροχής βήματος, ήταν τόσο δυνατή που κράτησε το μέσο ζωντανό και μάλιστα το βοηθά να εξελίσσεται...

Το παιχνίδι εξουσίας

Στην πορεία, το παιχνίδι απαιτεί μια σειρά από ενέργειες και αντιδράσεις, που σκοπό έχουν να θέσουν τα όρια, κυρίως από την πλευρά των bloggers. Το παιχνίδι εξουσίας που παίζεται, η κυβερνητική και πολιτική εξουσία θεωρεί πως πρέπει να το κερδίσει. Και οι bloggers, στην πλειοψηφία τους, το θεωρούν εξ'ορισμού χαμένο...

Έτσι, μικροεκβιασμοί, απαγορεύσεις, εξώδικα, απειλές, μαύρη προπαγάνδα και λασπολογία αποτελούν το οπλοστάσιο των κρατούντων και το χρησιμοποιούν δεόντως. Η ενεργοποίηση στοιχείων μέσα στην ίδια τη μπλογκόσφαιρα, με την τακτική του Δούρειου Ίππου και blogs που απλά εξυπηρετούν συμφέροντα δείχνει επίσης να αποδίδει καρπούς... Άλλωστε, τα δύσκολα κάστρα παίρνονται με βοήθεια εκ των έσω...

Μέσα σε αυτό το θολό τοπίο, δύσκολα μπορεί κανείς να ξεχωρίσει τι είναι πραγματικό και τι είναι προπαγάνδα. Πολύ δύσκολα. Όμως, τι σημασία έχει πραγματικά; Αυτό που έχει σημασία είναι τι είναι πραγματικά προς όφελος των πολιτών. Η πρόλευσή του, οι προθέσεις του, οι ενδόμυχες σκέψεις του δεν πρέπει να παίζουν ιδιαίτερα μεγάλο ρόλο.

Έτσι, το Βήμα που σήμερα αποτελούν τα blogs επιτελεί συγκεκριμένο ρόλο, και όσο κατορθώνει και τον επιτελεί έστω και στο ελάχιστο, και όσο δεν εμφανίζεται κάποιος άλλος τρόπος να δοθεί Βήμα στους πολίτες, οι προσπάθειες φίμωσης blogs αποτελούν σημείο αδυναμίας όσων τις υποκινούν και κυρίως έλλειμα δημοκρατίας.